Titelbeeld adviesoudewapens.nl
Biografie

Inleiding

Jan Piet Puype (1939) heeft gewerkt bij het Nederlands Scheepvaartmuseum (1972-1989) en bij het v/m Legermuseum (1989-2004, sinds 2013  het Nationaal Militair Museum). Hij was bij het Scheepvaartmuseum bibliothecaris en werd bij het Legermuseum conservator oude wapens, in 1996 hoofdconservator en plaatsvervangend directeur. Na zijn pensionering op 1 maart 2004 heeft hij nog tot 1 oktober 2009 voor het museum gewerkt als special consultant. Sindsdien is Jan Piet onafhankelijk onderzoeker, adviseur en auteur historische militaire wapens.

In de jaren negentig was hij enkele jaren lector in het doctoraal werkcollege militaire geschiedenis aan de universiteit van Leiden, met als voornaamste thema de bewapening van het Staatse leger onder prins Maurits en diens gevechtstactiek.

Ter gelegenheid van zijn pensionering werd Jan Piet Puype bij Koninklijk Besluit van 17 september 2004 namens de koningin door de staatsecretaris van defensie benoemd tot Ridder in de orde van Oranje-Nassau vanwege zijn “verdiensten voor het militair-culturele erfgoed”.

Achtergrond

Jan Piets kennis en belangstelling voor geschiedenis zijn ontstaan door invloeden uit zijn milieu. Ouders, opvoeding, lectuur, films en stripverhalen, stiefvader marineofficier, verder zijn eigen verblijf in Nederlands-Indië/Indonesië (2 ½ jaar) en zijn opleiding als adelborst op het Koninklijk Instituut voor de Marine (1960-63). Kortstondig als deze twee perioden geweest mogen zijn, zij hebben een diepe en blijvende indruk op Jan Piet gemaakt.

Twee matrozen op een Britse gladdekse oorlogskorvet, midden 19e eeuw (tekening © J.P. Puype 1953)

Na de marine volgde hij de opleiding aan de PABO, haalde zijn hoofdakte in 1969 en was vervolgens drie jaar onderwijzer op een Amsterdamse basisschool.

Musea

Als onderwijzer kwam hij al regelmatig in contact met het Scheepvaartmuseum in Amsterdam, waarvoor hij een educatieve diaserie met begeleidend boekje Schepen van vroeger maakte dat in 1971 verscheen. In maart van het jaar daarop kwam hij in dienst van het Scheepvaartmuseum. De geheel door Jan Piet Puype ontworpen en getekende vooromslag van dit boekje is hieronder te zien. Het getoonde  schip is het model van het Oostindiëvaarder D’SEEVE PROVINSIES, oorspronkelijk afkomstig van de in 1785 opgerichte Kweekschool voor de Zeevaart in Amsterdam, waar het mogelijk diende voor lessen in tuigkennis.

Tijdens zijn hele museumleven van 1972 tot 2004 (en feitelijk tot 2009) heeft Jan Piet veel profijt gehad van zijn ervaring in het onderwijs (sterk publieksgericht) en bij de marine (netwerk en specialismen). Zijn contacten met het onderwijs en met de marine heeft hij altijd onderhouden.

Andere bezigheden

Jan Piet heeft altijd groot respect gehad voor mensen die dingen met hun handen maken, zowel ambachtslieden als beeldend kunstenaars.

Behalve dat hij zijn vak de historische wapenkunde altijd óók als hobby heeft beschouwd, heeft Jan Piet steeds veel van boeken gehouden en hij leest nog steeds literatuur en gedichten. Hij is ook gek op muziek. Een liefhebberij die hij nog steeds onderhoudt is tekenen, vooral in O.I. inkt. Gaandeweg legde hij zich toe op het vereenvoudigen of anderszins verduidelijken van ingewikkelde technische constructies.

Naast zeezeilen heeft hij vroeger ook intensief het paardrijden, schermen en schieten beoefend. In zijn jeugd had hij achtereenvolgens een zeilkano en een twaalfvoets-jol en van 1972 tot 2008 was hij vrijwel elke zomer zogeheten opstapper op een zeegaand zeiljacht waarmee vrijwel heel Europa van de Oostzee tot de Marokkaanse kust werd bezeild.

ICOMAM

Speciale vermelding verdienen Jan Piets werkzaamheden voor de ICOMAM, een internationale beroepsvereniging van militaire en wapenmusea waarvan hij sinds 1972 lid is en van 1996 tot 2008 secretaris-generaal. Aanvankelijk heette deze vereniging “IAMAM” (opgericht in 1957) maar na de aansluiting in 2003 bij  ICOM, het International Council of Museums (een organisatie van de UNESCO) kwam in plaats hiervan de naam “ICOMAM” in gebruik.

Het acroniem ICOMAM is bedacht door Jan Piet die daarbij met vier factoren rekening gehouden had:  (1) de oude naam “IAMAM” moest in de nieuwe naam herkenbaar blijven, (2) de naam “ICOM” moest er in zitten, (3) de “A” erna moest ervoor zorgen dat “ICOMAM” alfabetisch direct na “ICOM” kwam en dus in alfabetische opsommingen bijna geheel vooraan stond en (4) door de “M” uit “ICOM” te laten samenvallen met de  “M” van “MAM”,  n.l. “Museums of Arms and Military History”,  zou het acroniem kort en gemakkelijk worden. Dat is gebleken in de praktijk, want in elke lijst van de International Committees van ICOM prijkt ICOMAM vrijwel vooraan!

Liber Amicorum

A Farewell to Arms : studies on the history of arms and armour. Liber Amicorum in honour of Jan Piet Puype, former senior curator of the Army Museum Delft  [Groenendijk, Gert e.a. ed.] (Delft 2004), 194 pp, Legermuseum, ISBN 90-70793-24-5 | bestellen

A  Farewell to Arms is een liber amicorum, een “boek van vrienden” als eerbetoon (in het Engels) aan Jan Piet Puype bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Het is gevuld met artikelen over harnassen en oude wapens door enkele van zijn nationale en internationale collega’s.  

 Archeologie

Van 2011 tot medio 2018 is Jan Piet werkzaam geweest als specialist oude wapens en toebehoren bij het Bureau Monumenten en Archieven (BMA) van de gemeente Amsterdam. Daar heeft hij de vondsten gedaan in het kader van de werkzaamheden rond het Noord-Zuidlijntraject van de metro geanalyseerd en geïdentificeerd. Het hoofd van de afdeling archeologie is Prof.Dr. Jerzy Gawronski, die ook hoogleraar Urbane Archeologie is aan de Universiteit van Amsterdam. Jan Piets directe chef is Drs Peter Kranendonk, die als hoofd archeologie van de IJtunnelvondsten leiding geeft aan een serie specialisten op allerlei gebied. Momenteel wordt hard gewerkt aan een publicatie van alle vondsten.

Alle tekeningen op deze website zijn copyright van J.P. Puype en dus onvervreemdbaar zonder de schriftelijke toestemming van de maker.

 

Fotogalerij

Jan Piet Puype met Rosemarijn

Jan Piet Puype met zijn levensgezellin Rosemarijn in mei 2017 (Foto Adriaan Boiten)

Wisseling van de reewacht in Kiel in juni 1962 aan boord van Hr.Ms. fregat DE ZEEUW. Bootsman Van den Bosch checkt de wachtlijst tezamen met een korporaal - “navigatiegevechtsinformatiedienstplotter” fungerend als de kwartiermeester. Alle adelborsten die toen de wacht hadden staan links (die van de technische dienst in blauw werktenue), geheel links op de voorgrond Jan Piet Puype. (Foto Kieler Nachrichten)

Penningmeester, voorzitter en secretaris van ICOMAM, v.l.n.r. Piet De Gryse, Guy Wilson en Jan Piet Puype, tijdens het ICOM-congres in Wenen in 2007. Dat jaar vierde (IAMAM)/ICOMAM tevens zijn 50e jubileumjaar (foto © Dr Claude Gaier).

Philip G.W. Annis (†), conservator wapens in het National Maritime Museum te Greenwich, gefotografeerd in 1968 (foto © J.P. Puype).

A.V.B. (‘Nick’) Norman (1930-1998), Master of the Armouries, H.M. Tower of London, gefotografeerd in 1988 in de zgn. schuttersgalerij van het Amsterdams Historisch Museum (sinds 2010 genaamd het “Amsterdam Museum”) (foto © J.P. Puype).

Henk Visser (1923-2006) (links), de grote verzamelaar,  in gesprek met Jürg Meier, onafhankelijk expert van oude wapens, op een Tagung van Waffen- und Kostümkunde in Solothurn (Zwitserland) in september 2004 (fotograaf onbekend)

Walter J. (‘Chip’) Karcheski, Jr. (1953-2006), hoofdconservator wapens en harnassen van het Frazier Historical Arms Museum, Louisville (KY) U.S.A., tijdens zijn voordracht op het afscheidssymposium voor Jan Piet Puype in Delft in maart 2005 (foto © Legermuseum)

William (‘Bill’) Reid (overl. 19-7-2014), voorzitter van IAMAM van 1981 tot 1987, voormalig directeur van het National Army Museum in Chelsea, Londen, en Drs Eveline Sint Nicolaas, conservator oude wapens van het Rijksmuseum, tijdens de borrel op het afscheidssymposium voor Jan Piet in Delft in maart 2005 (foto © Legermuseum)

Twee beroemde Franse specialisten, Jean Boudriot (overleden 22-2-2015), auteur en tekenaar van oude wapens en oude schepen, en Christian Ariès  (overl. 16-11-1994), hoofdauteur van het beroemde werk Armes blanches militaires françaises, dat tussen 1966 en 1990 in 30 delen verscheen (Foto © J.P. Puype genomen tijdens het IAMAM-congres in Frankrijk in 1975)

New York, februari 2012. De Nederlandse verzamelaar Carl Koppeschaar met twee specialisten van harnassen en oude wapens van het Metropolitan Museum: Stuart W. Pyhrr (hoofdconservator, inmiddels gepensioneerd) en Donald J. LaRocca (conservator). (Foto © Louise Timmerman)

 

Wij hebben ons uiterste best gedaan toestemming tot reproductie van de nog levende gefotografeerde personen alsmede van de fotografen te verkrijgen. Dat is niet in alle gevallen gelukt, vooral niet bij oudere foto’s. Eventuele rechthebbenden kunnen zich in verbinding stellen met J.P. Puype via jppuype@gmail.com.

 

| naar boven |
Deze site wordt regelmatig geactualiseerd.
.